Giáo trình

3.1 Khái niệm sản phẩm nông nghiệp

Sản phẩm nông nghiệp là “Cái gì đó” được tạo ra từ hoạt động sản xuất nông nghiệp theo nghĩa rộng (bao gồm cả sản phẩm vật chất và dịch vụ) được trao đổi trên thị trường nhằm thoả mãn nhu cầu tiêu dùng của con người và sản xuất kinh doanh nông nghiệp.

Các HTX cần lưu ý là có nhiều tiêu chí để phân loại sản phẩm nông nghiệp. Trong khuôn khổ tài liệu này thì đặc điểm sản phẩm nông nghiệp được phân loại theo mục đích sử dụng, bao gồm: nông sản tiêu dùng cuối cùng; nông sản tiêu dùng trung gian và nông sản là tư liệu sản xuất. Cụ thể:

Thứ nhất, đặc điểm của nông sản tiêu dùng cuối cùng: nông sản tiêu dùng cuối cùng là sản phẩm được bán cho người mua nhằm để thỏa mãn nhu cầu lợi ích cá nhân họ. Ví dụ: mua gạo để nấu cơm ăn, mua cá thịt về nấu thức ăn để ăn.

Những sản phẩm này có đặc điểm:

+ Đa dạng về loại sản phẩm, đa dạng về phẩm cấp để đáp ứng các nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng;

+ Có nhiều sản phẩm thay thế

+ Thị trường phân bố rộng - ở đâu có người ở là ở đó có nhu cầu tiêu dùng

+ Một bộ phận lớn nông sản được tiêu dùng dưới dạng tươi sống (như rau, quả, trứng, sữa…) nên liên quan đến vận chuyển, bảo quản

+ Các nông sản chủ yếu là tiêu dùng cho con người, do vậy vấn đề chất lượng an toàn sản phẩm phải tuân thủ những qui định nhất định

+ Sản phẩm nông nghiệp có tính thời vụ.

Thứ hai, đặc điểm của nông sản tiêu dùng trung gian: Thông thường là những nông sản tiêu dùng thông qua chế biến hoặc qua một số dịch vụ của tổ chức trung gian.

Loại nông sản này thường có những đặc điểm chủ yếu sau:

+ Độ đồng đều về chất lượng sản phẩm cao

+ Giá tương đối ổn định

+ Giá trị của nông sản được tăng thêm do bổ sung các dịch vụ vào trong sản phẩm

+ Thị trường thường tập trung hơn so với nông sản tiêu dùng cuối cùng

+ Các sản phẩm thường có sự khác biệt để định vị trên thị trường.

Thứ ba, đặc điểm của nông sản là tư liệu sản xuất (con giống, hạt giống): Một bộ phận nông sản quay trở lại với quá trình sản xuất với tư cách là tư liệu sản xuất cực kỳ quan trọng như cây giống, con giống.

Tính chất quan trọng thể hiện ở các đặc điểm sau:

+ Nông sản đòi hỏi những tiêu chuẩn chất lượng rất cao

+ Quyết định đến kết quả của quá trình sản xuất sau

+ Thích nghi với điều kiện của từng vùng sinh thái

+ Luôn chịu áp lực của sự thay thế của sản phẩm mới

+ Cơ hội thành công và rủi ro lớn trong kinh doanh.